Khám phá nét khác biệt đặc trưng của tráp ăn hỏi 3 miền

Lễ ăn hỏi là một nghi thức quan trọng trong phong tục hôn nhân truyền thống của người Việt Nam, đây là một nét đẹp tiêu biểu và đáng trân trọng mà cô dâu và chú rể không thể bỏ qua. Sính lễ ăn hỏi chính là những lễ vật mà nhà trai mang sang nhà gái để hỏi cưới cô dâu. Việt nam ta có 3 miền Bắc – Trung – Nam. Tuy nhiên, mỗi vùng miền sẽ có những phong tục khác nhau với các sính lễ cùng hoàn toàn khác biệt. Hôm nay, Cưới hỏi 17B Hàng Lược sẽ cùng Khám phá nét khác biệt đặc trưng của tráp ăn hỏi 3 miền. Hy vọng sau khi tham khảo bài viết này, quý khách hàng sẽ có thêm những thông tin cần thiết để chuẩn bị cho lễ ăn hỏi của mình được diễn ra tốt hơn.

1. Điểm giống nhau trong tráp ăn hỏi 3 miền

 

 

Ở 3 miền có những phong tục sính lễ cưới khác nhau. Tuy nhiên, điểm giống nhau của cả 3 miền trong phần sính lễ trong đám hỏi chắc chắn phải có những sính lễ sau:

• 

• Tráp trầu cau
• Bánh xu xê
• Tráp rượu thuốc
• Chè sen
• Hoa quả

Ông cha ta cho rằng, cây cau có thân tròn luôn thẳng đứng như biểu trưng cho người quân tử, còn lá trầu hơi bầu bĩnh xòe ngang che chở trên mặt đất như hình tượng người con gái Việt Nam. Bên cạnh đó hình ảnh dây trầu quấn quít leo trên thân cau như nói lên tình yêu bền vững của đôi trai gái nguyện trọn đời gắn kết mà khởi đầu là lễ cưới hỏi. Bánh phu thê luôn được buộc thành cặp; biểu trưng cho sự gắn bó son sắt của tình chồng vợ. Tráp rượu thuốc là một trong những lễ vật quan trọng trong lễ ăn hỏi truyền thống của người Việt, mang ý nghĩa tượng trưng cho sự hiếu thảo của con cháu đối với tổ tiên.

2. Điểm khác nhau giữa tráp ăn hỏi của 3 miền?

2.1. Phong tục tráp ăn hỏi ở Miền Bắc: Trang trọng, cầu kỳ

Lễ ăn hỏi là một trong những một  phong tục truyền thống của hôn nhân người miền Bắc. Là thông tin chính thức tuyên bố về sự kiện cưới hỏi giữa hai bên họ hàng với nhau…Khẩu chuẩn bị trước buổi lễ ăn hỏi được xem là công đoạn  quan trọng và hầu như quyết định được buổi lễ ăn hỏi có diễn thành công tốt đẹp và suôn sẻ hay không. Theo truyền thống thường nhật ,trước lễ ăn hỏi thì cả hai bên gia đình  sẽ ngồi lại bàn bạc, trao đổi cũng như  thống nhất cùng với nhau về mặt số lượng lễ tráp trong buổi gặp gỡ thân thiết và ấm cúng.

Một đặc trưng rất khác biệt chỉ có trong phong tục cưới hỏi miền Bắc: “Trong chẵn ngoài lẻ” (trong: số lễ vật mỗi tráp, ngoài: số lượng tráp). Ví dụ: Số tráp: 3, 5, 7, 9 và số lễ vật đựng bên trong: 2 gói chè, 2 chai rượu, 100 cái bánh…Người miền Bắc thường hay chọn 5 tráp, 7 tráp, 9 tráp, 11 tráp để để mang đến nhà gái. Ngoài ra còn có tục thách cưới với những yêu cầu về đồ lễ của nhà gái với nhà trai.

Mỗi mâm quả (hoặc tráp) sẽ đựng một món vật khác nhau tùy vùng miền cũng như sở thích của gia đình. Tráp được sơn son thếp vàng, được bày biện rất đẹp theo hình tháp, phủ khăn rồng phụng màu đỏ. Ở miền Bắc, thông thường những món lễ vật thường được chuẩn bị như : chè (trà),  trầu cau, rượu, mứt hạt sen, , thuốc lá, bánh phu thê , bánh cốm. Tùy thuộc vào khả năng kinh tế của mỗi gia đình mà số lượng đồ lễ trong mâm quả sẽ thay đổi khác nhau.

• Lễ ăn hỏi 3 tráp thường có những đồ lễ như là: Mứt hạt sen , chè và trầu cau.
• Lễ ăn hỏi 5 tráp thường có những đồ lễ như là: trầu cau, mứt hạt sen, chè,  rượu và thuốc lá, bánh cốm.
• Lễ ăn hỏi 7 tráp thường có những đồ lễ như là : trầu cau, bánh cốm, chè ,rượu và thuốc lá, bánh phu thê, bánh đậu xanh, mứt hạt sen .
• Lễ ăn hỏi 9 tráp thường có đồ lễ như là: trầu cau, lợn sữa quay, xôi , trà ( chè),  rượu và thuốc lá, hạt sen, , bánh đậu xanh, lẵng hoa quả kết rồng phụng, bánh cốm, bánh phu thê.
• Lễ ăn hỏi 11 tráp ( ít nhà sử dụng ) và ngoài những tráp như lễ hỏi 9 tráp, người ta có thể thêm vào đó những đồ lễ khác, chẳng hạn như: tháp bia lon, mâm xôi gấc trang trí đậu xanh , xôi tím , bánh pía , mâm bánh nướng bánh dẻo, chocolate , trái cây cao cấp như nho mẫu đơn và cherry …

2.2. Phong tục tráp ăn hỏi ở Miền Trung : Đơn giản, chân chất

Ở miền Trung phong thục cưới hỏi thường được thực hiện khá đơn giản, không quá cầu kỳ vật chất nên việc cưới hỏi diễn ra khá tiết kiệm. Tuy nhiên, họ rất coi trọng về các nghi thức trong lễ cưới, ở miền Trung khi nhìn vào phong tục cưới hỏi bạn sẽ nhận ra sự hòa quyện giữa những lễ nghi ràng buộc của miền Bắc và sự thoải mái của miền Nam.

Không cầu kỳ như miền Bắc, tráp ăn hỏi miền Trung đơn giản và gần gũi hơn rất nhiều. Đặc biệt số mâm quả và lễ vật đều phải chẵn như 4, 6, 8…

Thông thường mâm quả đám cưới miền Trung phải có 4 lễ vật bắt buộc: Trầu cau, bánh phu thê, chè rượu và nến tơ hồng. Sau đó tùy theo điều kiện kinh tế riêng của mỗi gia đình mà quả cưới có thể bổ sung thêm heo quay, bánh kem, nem chả, tiền sính lễ…

Có thể thấy, mâm quả đám hỏi miền Trung gồm có những điểm đặc trưng sau:

• Mâm quả trầu cau: với 105 quả cau tượng trưng cho câu nói từ đời xưa trăm năm hạnh phúc, thể hiện tình cảm gắn kết vợ chồng , răng long đầu bạc.
• Mâm quả trà và đôi rượu: Không những có trà và rượu, trong mâm quả này còn có phong bì tiền và vàng; mẹ chồng còn tặng riêng cho  con dâu một phong bì lì xì tiền mừng dâu; ngoài ra còn phong bì lì xì dọn trong mâm quả trà rượu sẽ đưa lại cho ba mẹ cô. Số tiền này bố mẹ cô dâu sẽ cho lại đôi vợ chồng son để làm món quà cưới . Còn về mâm quả trống không được lật ngửa nắp ngụ ý cho thấy lễ vật đã được nhà gái tiếp nhận ngay khi nhà trai ra về.
• Bánh kem đính hôn
• Nem chả: số lượng chẵn cặp
• Mâm ngũ quả: kết rồng phượng cầu kỳ.

Ngoài ra, cũng có nhà theo tục cũ đi thêm một quả bánh xu xê.

2.3. Phong tục tráp ăn hỏi ở Miền Nam: Nhiều nét riêng độc đáo

Ở Miền Nam yêu thương của đất nước Việt Nam thường có lối sống thoáng hơn bởi sự đô thị hoá so với hai miền còn lại vì thế thủ tục ăn hỏi của Miền Nam cũng diễn ra đơn giản hơn, ấm cúng cũng như gần gũi hơn. Nhưng có một điều bắt buộc trong đám cưới đó là lễ lên đèn; nhà trai sẽ mang 2 ngọn đèn đến nhà gái khi đón dâu và cặp đôi sẽ tự tay thắp trên bàn thờ vào lúc cúng bái gia tiên nhà gái để ước mong về một hạnh phúc dài lâu.

Theo truyền thống từ xa xưa của người miền Nam, lễ đám hỏi vô cùng quan trọng, và lễ vật trong lễ ăn hỏi được quan tâm đặc biệt.  Ngoài những lễ vật bắt buộc như: trầu cau, chè rượu, bánh phu thê, còn có các lễ vật khác như: Gà quay, lợn quay, xôi, hoa quả biểu trưng cho sự thịnh vượng. Số tiền nhà gái thách cưới nhà trai (lễ đen) và được chuẩn bị trong một chiếc tráp nhỏ. Lễ vật dành riêng cho cô gái trong lễ ăn hỏi gồm có áo dài và đồ trang sức. 

Mâm quả đám hỏi miền Nam thường theo số chẵn bởi họ quan niệm số 6 là con số đem lại may mắn đến cho họ: gồm 4 ,6 đến 8,10,12 mâm quả tùy vào sự lựa chọn của từng gia .

• Mâm trầu cau: Số cau là số lẻ, 105 quả, cứ mỗi quả cau lại cần 2 lá trầu, 210 lá.
• Mâm quả trà, rượu và nến: mâm lễ này thể hiện sự tôn kính của bậc con cháu đối với các vị gia tiên.
• Xôi gấc: Món xôi thể hiện sự ấm no đủ đầy, màu đỏ là lời chúc cho đôi lứa luôn sắt son bền chặt. Tùy theo lựa chọn của hai gia đình mà mâm xôi gấc hình trái tim có thể sánh bước cùng heo quay ( mâm riêng ) hoặc là có thể là xôi tim cùng gà luộc.
• Mâm quả Bánh Xu Xê: Ở miền Nam, bánh xu xê còn gọi là loại bánh âm dương tượng trưng cho sự hòa quyện của đất trời, sự kết nối bền lâu trong đời sống hôn nhân của vợ chồng.
• Mâm quả hoa quả: Ở miền Nam, mâm hoa quả thường có các loại quả như táo, nho, mãng cầu, đu đủ, xoài,… Mâm lễ tượng trưng cho mong muốn cuộc sống hôn nhân ngọt ngào, đầy đủ
• Khay trà rượu và Phong bì lễ: Trong tráp phải có lễ đen ( còn được gọi là phong bì tiền bên phía nhà trai để chuẩn bị thắp hương trên bàn thờ gia tiên của nhà gái).

Tùy vào mỗi gia đình sẽ có những mẫu tráp cưới với số lượng khác nhau vì vậy gia đình chú rể nên lên kế hoạch chuẩn bị những mẫu xe cưới sớm để thuận tiện di chuyển và tránh lỡ giờ lành.

Mỗi vùng miền từ thời xưa chịu mỗi nền phong kiến và thay đổi dần qua năm tháng, hình thành nên những nét đặc thù riêng trong những nghi thức cưới ngày nay. Dù có sự khác nhau nhưng điểm cuối của chúng ta hướng tới vẫn chính là sự ấm no và hạnh phúc của đôi lứa. Hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp ích cho bạn trong việc chuẩn bị tráp ăn hỏi nhé. Hãy luôn đồng hành cùng Cưới hỏi 17B Hàng Lược chúng tôi để có thể có những trải nghiệm tuyệt vời nhất trong ngày trọng đại của mình. Đến với Cưới hỏi 17B Hàng Lược bạn sẽ có cơ hội được tìm hiểu về nhiều lĩnh vực cưới khác nhau: dạm ngõ, hoa cưới cầm tay, phông cưới, hoa xe cưới, cổng hoa cưới, xe cưới,….