Trong phong tục cưới hỏi của người người Việt Nam có rất nhiều nghi lễ quan trọng và ngày nay vẫn được thực hành. Tuy nhiên, dường như do sự thay đổi của thời gian, của xã hội nên một số lễ tục đã dần mai một trong giới trẻ hiện nay đó chính là tục lễ đen trong lễ ăn hỏi. Bài viết ngày hôm nay, Cưới hỏi 17B Hàng Lược sẽ giúp bạn nhớ lại tục lì xì lễ đen – một trong những lễ thức quan trọng của người xưa.
1. Lì xì lễ đen là gì? Và tầm quan trọng của nghi lễ?
Đối với tục lệ cưới truyền thống, trong lễ ăn hỏi có những lễ vật là các tráp ăn hỏi có thể là 3 tráp, 5 tráp, 7 tráp, 9 tráp và sẽ có một phần lễ vật khác được gọi là lễ đen. Lễ đen còn có cái tên khác là lễ nạp tệ hay lễ nạp tài, một số địa phương ở khu vực miền núi còn có tên gọi là lễ tiền cheo, tùy thuộc và từng vùng miền ở Việt Nam, mà lễ đen sẽ gắn với những tên gọi khác nhau.
Lễ đen là một phần tiền mặt, được nhà trai đưa sang gia đình nhà gái, thể hiện thành ý về sự biết ơn, nghĩa sinh thành và nuôi dưỡng cô dâu nên người, để cô dâu có thể trở về làm dâu nhà họ, trở thành một người vợ hiền, một nàng dâu thảo đối với gia đình chồng.
Ý nghĩa của lễ đen là sự gắn kết của hai bên gia đình, như một hình thức tri ân trả ơn gia đình nhà gái, tất nhiên khoảng tiền đó dù nhiều hay ít cũng không thể so được với công lao và tình cảm của cha mẹ dành cho con gái mình, nhưng lễ đen chính là sự tri ân của nhà trai dành cho nhà gái, cũng là sự nguyện ước về cuộc sống hạnh phúc của các con sau này.
2. Các hình thức chuẩn bị lì xì lễ đen
Hình thức đặt tiền cũng như nội dung trong phong bao màu đỏ in đôi chim phụng cũng rất được quan tâm. Số lượng các phong bì này có thể là từ 1, 3 hoặc 5 phong bì đỏ. Trong nhiều trường hợp, số lượng phong bì cũng cần phù thuộc vào số lượng bát hương trên bàn thờ gia tiên của nhà cô dâu. Tuy nhiên, cần lưu ý là số này cũng cần đặt ở những số lẻ.
Phong bao lì xì lễ đen này thông thường sẽ được đặt vào một chiếc tráp gỗ nhỏ có màu đỏ cùng với tráo trầu têm cánh phượng, cùng sính lễ,… được mẹ của chú rể cầm sang bên nhà gái, để xin dâu về.
– Hình thức phong bì
Số tiền có thể được đựng vào trong cùng một phong bì hoặc chia thành 3 đến 5 phong bì khác nhau. Điều này có thể phụ thuộc vào bát hương trên bàn thờ nhà gái.
Phong bì này thược được thiết kế và sử dụng loại bản to, có in hình uyên ương cách điệu đẹp mắt. Những phong bì này bạn có thể tìm mua ở các hàng tạp hóa hay cửa hàng chuyên trang trí tiệc cưới hỏi.
Các phong bì này thường được đặt ở trong một tráp nhỏ màu đỏ riêng để chung với tráp trầu cau khi nhà trai sang thưa chuyện với nhà gái..
– Nội dung phong bì
Số tiền nạp tệ lớn hay nhỏ sẽ tùy thuộc trực tiếp vào sự bàn bạc của gia đình hai bên từ trước, hoặc hoàn cảnh gia đình cả hai. Nhiều gia đình đã quen biết nhau từ trước có thể dễ dàng nói chuyện và cởi mở hơn về vấn đề này. Tuy nhiên, nếu các gia đình chưa có nhiều cơ hội tiếp xúc thì nên có buổi gặp gỡ để thống nhất về lễ đen này để tránh những điều không vui vẻ, hay bằng lòng về sau. Chính vì vậy, cô dâu chú rể cũng nên là người kết nối hai nhà lại với nhau. Các gia đình cũng tránh quá quan trọng số tiền ít nhiều là bao nhiêu mà nên chú trọng đánh giá thái độ của gia đình thông gia, đồng thời đặt hạnh phúc đôi trẻ lên hàng đầu.
3. Lì xì lễ đen nên đi bao nhiêu?
Phong bao lì xì lễ đen thường sẽ được hai bên gia đình trao đổi với nhau để đi đến phương án tốt nhất. Nhưng tuy nhiên cũng có những nguyên tắc truyền thống. Ví dụ như tiền nạp tài ở miền Bắc bắt buộc phải là đầu số lẻ, có thể là 3 triệu, 5 triệu, 7 triệu hoặc có thể lớn hơn nữa tùy quy mô đám cưới và tài sản hiện có. Nhưng ở miền Nam thì ngược lại, người ta quan niệm là tiền nạp tài nên chọn đầu số chẵn như 4 triệu, 6 triệu…
Thông thường, số tiền này cũng không quá lớn, tuy nhiên cũng là một vấn đề mà hai gia đình nên cân nhắc để tránh xảy ra xung đột đáng tiếc giữa hai bên. Nhà gái cũng cần dựa theo hoàn cảnh bên nhà trai để đưa ra “tiền thách cưới” hợp lý. Quan trọng vẫn là hai con có một cuộc hôn nhân hạnh phúc, đầy đủ.
4. Sự khác biệt giữa lễ đen xưa và nay
Người xưa quan niệm, số tiền thách cưới càng cao, con gái mình càng có giá. Vì vậy, khi mà họ gả con gái thì tiền thách cưới thu về lại rất cao có thể cao hơn cả tiền của hồi môn. Có nhiều nhiều người đánh giá đó chẳng khác nào là bán con.
Nhưng đây chỉ là quan niệm của người xưa, hiện nay với sự bình đẳng nam nữ, người con gái không thể xem là món hàng để định giá. Tuy nhiên phần tiền của lễ đen vẫn được xem là hình thức được lưu giữ cho đến nay.
Sẽ tùy thuộc vào từng địa phương mà tiền tráp lễ sẽ được tính là bao nhiêu, có nơi vẫn giữ hủ tục và tiền lễ đen có thể lên đến vài chục triệu, những gia đình có điều kiện kinh tế, nhà trai có thể gửi gắm nhà gái với số tiền lên đến hàng trăm triệu. Nhưng về căn bản, đối với những gia đình có kinh tế thông thường, số tiền sẽ từ 3 – 15 triệu, tuy vào mong muốn của nhà gái và điều kiện của nhà trai, sau đó sẽ chia đều số tiền nếu như chọn 3 hoặc 5 phong bì.
Có thể, chính những điều trên mà phong tục lễ đen đã không còn được thịnh hành như trước. Nhưng với Cưới hỏi 17B Hàng Lược thì mỗi một chúng ta sẽ có những suy nghĩ khác nhau, nếu có thể lưu giữ được những giá trị văn hóa truyền thống thì là một điều đáng tự hào nhưng nếu chúng ta làm thái quá thì đó là một điều không tốt. Vì vậy, các gia đình nên bàn bạc với nhau để cùng thống nhất ý kiến nhé. Còn nếu bạn bạn đang trăn trở vì không biết đặt tráp ăn hỏi ở đâu thì Cưới hỏi 17B Hàng Lược là nơi đáng để bạn trải nghiệm không chỉ có những mẫu tráp ăn hỏi đình đám nhất hiện nay mà chúng tôi còn sở hữu dàn xe cưới được yêu thích nhất, những mẫu hoa cưới cầm tay, hoa xe cưới mới nhất và mẫu phông cưới, cổng hoa cưới trọn gói nóng hổi trong mùa cưới 2022 – 2023.
